Sáng 5/6, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng có cuộc đối thoại trực tuyến với nhân dân tại Cổng thông tin Điện tử Chính phủ về những vấn đề đang được dư luận đặc biệt quan tâm, như: Tổ chức thực hiện quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch cục bộ nhiều lần dẫn đến phá vỡ quy hoạch và không kiểm soát được quá trình phát triển đô thị.

Theo Bộ trưởng, trong những năm qua, đặc biệt từ khi đổi mới, cùng với quá trình phát triển kinh tế, đô thị Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất quan trọng, quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, số lượng đô thị được nâng lên, quy mô mở rộng, chất lượng nâng cao. Đô thị ngày càng khẳng định được vai trò động lực trong nền kinh tế. GDP của đô thị chiếm trên 70% GDP của cả nước, ngày càng khẳng định vai trò hạt nhân thúc đẩy cơ cấu kinh tế và xã hội của mỗi vùng, mỗi địa phương và trong cả nước. Nhưng bên cạnh đó còn nhiều thách thức trong quá trình phát triển đô thị như: thiếu quy hoạch, tự phát, còn theo phong trào ở một số đô thị, tình trạng thiếu hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, tính kết nối hạ tầng còn yếu. Vấn đề ùn tắc giao thông, môi trường ô nhiễm, cảnh quan… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nguyên nhân của tình trạng này, trước hết là do hệ thống pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng, phát triển đô thị còn thiếu đồng bộ, phạm vi điều chỉnh chưa phủ kín, bỏ trống nhiều lĩnh vực, có chỗ chồng chéo, chế tài xử lý vi phạm chưa rõ.
Bộ trưởng nhận định: "Quá trình quản lý nhà nước về xây dựng còn bất cập so với yêu cầu phát triển. Có thể nói, công tác lập quy hoạch đã được các ngành, các địa phương rất quan tâm, đặc biệt là quy hoạch không gian, quy hoạch xây dựng đô thị. 760 đô thị trên cả nước đều có quy hoạch chung, nhưng quy hoạch chậm hơn so với yêu cầu đặt ra. Có những nơi đô thị phát triển rồi mới xong quy hoạch, quy hoạch phải cập nhật hiện trạng đã có".
Có ý kiến cho rằng, nhiều quy hoạch có chất lượng thấp, thiếu nhiều quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Bộ trưởng cho biết, quy hoạch chung là cơ sở tổng thể, có tính định hướng cho sự phát triển của đô thị. Còn để phát triển bền vững phải có quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Nhưng thời gian qua, các đô thị chủ yếu phát triển trên cơ sở quy hoạch chung. Và cùng một lúc, dự án có quy hoạch chi tiết 1/2000, sau đó lại lập quy hoạch chi tiết 1/500. Thiếu quy hoạch phân khu, nên các đô thị phát triển có tính chất chia cắt, riêng rẽ, kết nối hạ tầng giữa các khu dự án là rất khó khăn. Hơn nữa, hạ tầng xã hội của một khu vực phát triển chưa được quan tâm, trong một dự án đô thị chỉ có các hạ tầng của khu, thiếu hạ tầng của vùng, nên chất lượng đô thị bị ảnh hưởng.
Điều chỉnh quy hoạch là cần thiết, do chất lượng quy hoạch thấp, nhưng nhiều khi điều chỉnh không vì yêu cầu khách quan mà do yêu cầu của nhà đầu tư, gây bức xúc của dư luận, ảnh hưởng phát triển bền vững. Công tác quản lý thực hiện quy hoạch nhiều bất cập, thiếu sự kiểm soát thống nhất từ T.Ư, phân cấp quá nhiều cho địa phương. Do đó, các dự án phát triển đô thị tự phát, phong trào, việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát chưa được quan tâm, thiếu những cơ quan quản lý thống nhất, vai trò nhạc trưởng kết nối dự án còn thiếu…
Thừa nhận việc phát triển đô thị phải theo quy hoạch, nhưng hiện nay, quá trình thực hiện lại chưa hoàn toàn đúng theo quy hoạch. Do đó, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, thời gian tới, Bộ Xây dựng cũng như các bộ, ban, ngành chức năng tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những biện pháp quản lý tốt, phù hợp với xu thế phát triển để các đô thị phát triển bền vững.
Bộ trưởng nhận định: "Quá trình quản lý nhà nước về xây dựng còn bất cập so với yêu cầu phát triển. Có thể nói, công tác lập quy hoạch đã được các ngành, các địa phương rất quan tâm, đặc biệt là quy hoạch không gian, quy hoạch xây dựng đô thị. 760 đô thị trên cả nước đều có quy hoạch chung, nhưng quy hoạch chậm hơn so với yêu cầu đặt ra. Có những nơi đô thị phát triển rồi mới xong quy hoạch, quy hoạch phải cập nhật hiện trạng đã có".
Có ý kiến cho rằng, nhiều quy hoạch có chất lượng thấp, thiếu nhiều quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Bộ trưởng cho biết, quy hoạch chung là cơ sở tổng thể, có tính định hướng cho sự phát triển của đô thị. Còn để phát triển bền vững phải có quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Nhưng thời gian qua, các đô thị chủ yếu phát triển trên cơ sở quy hoạch chung. Và cùng một lúc, dự án có quy hoạch chi tiết 1/2000, sau đó lại lập quy hoạch chi tiết 1/500. Thiếu quy hoạch phân khu, nên các đô thị phát triển có tính chất chia cắt, riêng rẽ, kết nối hạ tầng giữa các khu dự án là rất khó khăn. Hơn nữa, hạ tầng xã hội của một khu vực phát triển chưa được quan tâm, trong một dự án đô thị chỉ có các hạ tầng của khu, thiếu hạ tầng của vùng, nên chất lượng đô thị bị ảnh hưởng.
Điều chỉnh quy hoạch là cần thiết, do chất lượng quy hoạch thấp, nhưng nhiều khi điều chỉnh không vì yêu cầu khách quan mà do yêu cầu của nhà đầu tư, gây bức xúc của dư luận, ảnh hưởng phát triển bền vững. Công tác quản lý thực hiện quy hoạch nhiều bất cập, thiếu sự kiểm soát thống nhất từ T.Ư, phân cấp quá nhiều cho địa phương. Do đó, các dự án phát triển đô thị tự phát, phong trào, việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát chưa được quan tâm, thiếu những cơ quan quản lý thống nhất, vai trò nhạc trưởng kết nối dự án còn thiếu…
Thừa nhận việc phát triển đô thị phải theo quy hoạch, nhưng hiện nay, quá trình thực hiện lại chưa hoàn toàn đúng theo quy hoạch. Do đó, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, thời gian tới, Bộ Xây dựng cũng như các bộ, ban, ngành chức năng tiếp tục nghiên cứu, đưa ra những biện pháp quản lý tốt, phù hợp với xu thế phát triển để các đô thị phát triển bền vững.
Theo KTĐT